Μια εικαστική εγκατάσταση δημιούργησαν από κοινού τρεις διακεκριμένοι εικαστικοί και παρουσιάζουν από σήμερα στο εμβληματικό Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο της Αίγινας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 30 χρόνων από την απομάκρυνση των φυλακών από το ιστορικό κτίριο.
Ο Κώστας Βαρώτσος, η Βένια Δημητρακοπούλου και η Δανάη Στράτου, που ζουν και εργάζονται για μεγάλα διαστήματα στην Αίγινα, δημιούργησαν το έργο-εγκατάσταση «επιφυλακή», που θα παραμείνει μόνο για τρεις ημέρες (25, 26, 27/9) κατά τη διάρκεια της 7ης Γιορτής του Φιστικιού (25-26-27 Σεπτεμβρίου).
Έργο μεγάλης κλίμακας αλλά χαμηλού κόστους -έγινε αποκλειστικά από ιδιωτικές χορηγίες-, η εγκατάσταση «επιφυλακή» στήθηκε επί της οδού Καποδιστρίου, ακριβώς απέναντι από την πρόσοψη του κτιρίου του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου, που είναι διατηρητέο μνημείο.
Την επιμέλεια έχει ο ιστορικός Γιώργος Καλόφωνος, πρόεδρος φέτος της οργανωτικής επιτροπής του Φεστιβάλ. Η συνεργασία των τριών καλλιτεχνών για την παραγωγή του έργου-εγκατάστασης «αποτελεί από μόνη της ένα σημαντικό εικαστικό γεγονός που θα έχει μεγάλη απήχηση εντός και εκτός της χώρας μας», εκτιμούν οι διοργανωτές.
Και επισημαίνουν ότι το έργο «επιφυλακή» δημιουργήθηκε «για να υπομνηματίσει εικαστικά το πολυτάραχο παρελθόν, την έντονη συμβολική φόρτιση αλλά και την ελπιδοφόρα δυναμική του σημαντικού αυτού μνημείου, που συνδέεται άρρηκτα με την ίδρυση του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους. Ίσως τώρα να έφτασε η στιγμή να ανοίξει ξανά στις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας μας και να λειτουργήσει και πάλι ως τόπος πολιτισμού».
Οι διοργανωτές εκφράζουν επίσης «έντονο προβληματισμό για την αποτυχία του κράτους -και συγκεκριμένα του αρμόδιου υπουργείου Πολιτισμού- να διαχειριστεί το εμβληματικό αυτό μνημείο», του οποίου η διαδικασία αναστήλωσης ξεκίνησε το 1997 και παρά τα τεράστια κονδύλια που απορρόφησε, παραμένει ακόμη σε ερειπιώδη κατάσταση και ερμητικά κλειστό, μια ανοιχτή πληγή τόσο για την τοπική κοινωνία του νησιού, όσο και για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας».
Μέρος ενός ευρύτερου συνόλου μνημείων που συνδέονται με την ίδρυση στην Αίγινα του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους και την εγκατάσταση στο νησί της πρώτης κυβέρνησης υπό τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, το Kαποδιστριακό Oρφανοτροφείο ανεγέρθηκε μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο (1828-1829), με κρατικούς και ιδιωτικούς πόρους.
Σε οικόπεδο 20 στρεμμάτων που παραχώρησε η δημογεροντία του νησιού, για να στεγάσει τα ορφανά του απελευθερωτικού αγώνα, και καλύπτει έναν χώρο περίπου 11.000 τετραγωνικών μέτρων (π. 5.000 τ.μ. κτιριακών εγκαταστάσεων και π. 6.000 τ.μ. εσωτερικής αυλής).
Εκτός από τη χρήση του για τη στέγαση και τη βασική, μέση και επαγγελματική εκπαίδευση 750 ορφανών (με σχολεία, εργαστήρια τεχνών, εργαστήρια χειροτεχνίας κ.λπ.), το κτίριο υπήρξε ο τόπος ίδρυσης και αρχικής λειτουργίας πολλών θεσμών του κράτους (εθνικό αρχαιολογικό μουσείο, εθνική βιβλιοθήκη, ορυκτολογικό και βοτανικό μουσείο, εθνικό τυπογραφείο, εθνικό νομισματοκοπείο, βοτανικός κήπος κ.λπ.). Στεγάστηκε εκεί, επίσης, και η νεοσύστατη Σχολή Ευελπίδων.
Μετά τον θάνατο του κυβερνήτη και την ανατροπή της εκσυγχρονιστικής πολιτικής του, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε, για μικρά χρονικά διαστήματα, ως στρατώνας, λοιμοκαθαρτήριο, φρενοκομείο, τόπος στέγασης προσφύγων.
Από το 1880 έως το 1984 το κτίριο λειτούργησε ως φυλακή, μια χρήση που σφράγισε ανεξίτηλα την ταυτότητά του, μετατρέποντάς το από χώρο εκπαίδευσης και πολιτισμού σε χώρο εγκλεισμού και τιμωρίας. Για τους πολιτικούς κρατούμενους υπήρξε τόπος κολασμού και μαρτυρίου.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ |